This is not cinema

This is not cinema. Or is it?

Wat zagen we allemaal voorbijkomen de laatste tijd, neem het laatste jaar?
Bosbranden, niet zomaar bosbranden.
Sprinkhanenplagen, in Afrika, in Azië.
Overstromingen.
En nu een virus met zijn eigen “logo”. Zo lijkt het bijna als ik het op tv steeds weer op de achtergrond in een show zie rondkriebelen.

In rampenfilms hebben we maar één exces nodig om ons de hele film te entertainen waarna de mens de wereld, nadat er flink is gesnoeid, redt. Eén. Eén ramp die ons doet beseffen dat we nu echt aan de bak moeten. Zelfs één shot van een sprinkhaan zou tegenwoordig al genoeg zijn. Helder.
Ik denk aan verhalen in de bijbel. En The Exorcist II.

In onze wereld staan de kranten er bijna dagelijks vol van dat het zo niet langer kan. CO2, opwarming, dierenmisbruik. Bomenkap. Ik noem eens wat. Film is op geen enkele manier relevant, zo lijkt het wel, voor ons dagelijkse leven. Althans niet om als waarschuwing te beschouwen en ook niet om op onszelf te betrekken. De over de top rampenfilms zijn te bizar (en entertaining, wat een giftige combinatie), de zeer realistische waarschuwende documentaire bereikt slechts de doelgroep die eigenlijk al weet dat het 1 voor 12 is. Kortom, we hebben er niks aan.

Weten we nog dat George W. met Hollywoodregisseurs om tafel ging na 9/11 om van hen de meest waanzinnige scenario’s te horen en zich zo voor te bereiden op wat misschien ook nog komen ging (of zoiets)? In die zin is het helemaal niet zo gek dat Trump tot president gekozen is, hooguit spant hij de kroon in dit rijtje aan waanzinnige republikeinse presidenten: Reagan, Bush jr.

Hoeveel signalen hebben wij nodig om te beseffen, echt te beseffen dat dit zo niet langer kan. Dat is toch niet een hele rare gedachte, de rampenfilms indachtig. Ik voelde me al iebelig bij die voortdurende bosbranden, hoewel de sprinkhanen het duidelijkst waren. Teveel films gezien, ook te bang aangelegd waarschijnlijk. Als je liefdesleven met regelmaat ingewikkeld is geweest omdat amoureuze verwikkelingen in films (commercieel of art) een te grote invloed hadden, dan begrijpt een driejarige nog wel dat dit, de wereld zo “in brand”, helemaal verwoestend op zo iemands geest is. De cinema drijft op betekenis zoeken en vinden (either way), drijft op lotsbeschikking.

Het leven op geen enkele manier. Hooguit geven we graag de schuld aan een ander, nooit aan onszelf. Dat wij ons lot zijn, dat vermijdt Hollywood en pakt de art cinema te hoogdravend in, hence: nothing gained.

Als de eerdergenoemde opsomming –brand, sprinkhaan, overstroming, virus- in een filmscenario verwerkt zou zijn, dan zou dat zeker een goede kans hebben gemaakt op een Raspberry Award. Want het is way too much. Het publiek zou verveeld raken: het ene shot van de sprinkhaan als voorbode was al voldoende geweest om ofwel die verwoestende bosbrand, ofwel de dito overstroming of Corona aan te kondigen. Stapelen levert sleur op. En/of teveel angst. Iedereen die wel eens naar de bioscoop gaat weet dat.
En de complotdenker, die nu in het echie sowieso al volledig uit zijn plaat aan het gaan is, die heeft ook een rol in dit scenario. Er is altijd een paniekzaaier. Iemand die het te grotsek maakt opdat het daarna meevalt, het aantal doden en de ravage te billijken vallen.

Maar voor de complotdenker in het echte leven zal dit al te dolletjes zijn. Ook voor hem/haar geldt immers dat één ramp al veel research en denkwerk vraagt. Behalve, behalve….. als het allemaal bij dezelfde kern uitkomt. En dan, mensen, hebben we ineens wel een goede film te pakken en wordt het toch nog arthouse: want dan kun je stellen: de ramp, dat zijn wij. Hadden we nu maar een Tarkovski in ons midden.